Şiddet Algısı Anketi (ÖĞRENCİ): Kuramsal Temeller ve Operasyonel Amaç
Şiddet Algısı Anketi (ÖĞRENCİ), öğrencilerin okul içi ve dışı ortamlarda karşılaştıkları şiddet olaylarına ilişkin doğrudan deneyimlerini, algılarını ve baş etme mekanizmalarını ölçmeyi hedefleyen psikososyal bir tarama envanteridir. Anket, Çocuk Hakları Sözleşmesi (Madde 19) ve DSÖ Şiddet Epidemiyolojisi Rehberleri temel alınarak geliştirilmiştir. Temel amaçları:
- Şiddet türlerinin öğrenci perspektifinden kategorize edilmesi (akran zorbalığı, siber taciz, fiziksel saldırganlık),
- Şiddetin psikolojik ve akademik etkilerinin (anksiyete, okul devamsızlığı) nicel olarak haritalanması,
- Destek sistemlerine erişim düzeyinin (öğretmen, rehberlik servisi) analizi,
- Önleyici müdahale programlarının etkinliğinin değerlendirilmesi.
Bilimsel Altyapı ve Psikometrik Validasyon
Anket, DSM-5 ve ICD-11 kriterleri ile uyumlu şiddet tanımlamalarını içerir. Psikometrik özellikleri:
- Geçerlilik: Açımlayıcı Faktör Analizi (EFA) ile 3 faktörlü yapı doğrulanmıştır (Açıklanan Varyans: %68).
- Güvenilirlik: Test-tekrar test güvenilirliği r = 0.92; Cronbach’s α = 0.91.
- Normlar: 10-18 yaş aralığında 2.500 öğrenci ile Türkiye normları standardize edilmiştir.
Toplumsal ve Eğitimsel Çıktılar
Bu anket, aşağıdaki alanlarda kanıta dayalı çözümler üretmek için kullanılır:
- Okul İklimi İyileştirme: Şiddet sıklığı yüksek okullarda güvenlik protokollerinin revize edilmesi.
- Akran Destek Programları: Siber zorbalık mağduru öğrenciler için akran mentorluk sistemleri.
- Müfredat Tasarımı: Çatışma çözme becerilerinin ders içeriklerine entegrasyonu.
- Politika Geliştirme: Milli Eğitim Bakanlığı’nın Şiddeti Önleme Eylem Planları için veri tabanı oluşturma.
Uygulama Sonrası Etik ve Raporlama Süreçleri
- Veri İşleme: Veriler HIPAA uyumlu sunucularda şifrelenerek saklanır.
- Raporlama:
- Öğrencilere bireysel gizlilikte anlaşılır geri bildirim raporu.
- Okul yönetimine anonim agrega raporlar ve acil müdahale gerektiren vakaların (örn., kendine zarar verme riski) bildirimi.
- Etik Taahhütler: Veriler yalnızca lisanslı psikologlar ve araştırmacılar tarafından analiz edilir.
Şiddet Algısı Anketi (ÖĞRENCİ), okulları şiddetten arındırılmış güvenli alanlara dönüştürme hedefiyle multidisipliner bir araştırma enstrümanıdır. Öğrencilerin sesini bilimsel verilere dönüştürmek için anketi psikometrik.net üzerinden uygulayabilirsiniz.